سوالات مسابقه برنده باش چگونه طراحی می‌شود؟

دوات آنلاین-اگر شما هم از طرفداران مسابقه برنده باش هستید حتما این سوال برایتان پیش آمده است که سوالات این مسابقه چگونه طرح می‌شود. تهیه کننده برنده باش و سرپرست تیم طراحان سوال که البته اسمش محرمانه است درباره این موضوع توضیح داده‌اند.

هم سطح بودن سوالات

هاشم رضایت، یکی از تهیه کنندگان مسابقه پرنده باش درباره اینکه سوالات برنامه بر چه اساسی طراحی می شود و آیا شما به عنوان تهیه کننده در طراحی سوالات دخل و تصرف دارید؟ به جام جم گفت: گروهی از طرف شبکه سه سیما مسؤولیت طراحی سوالات را به عهده دارند و تهیه کننده ها فقط در خصوص موضوعات سوال ها پیشنهاد می دهند، ولی هیچ دخل و تصرفی نداریم.

به گفته این تهیه کننده، بالا بردن اطلاعات عمومی مردم، اولین هدف این برنامه است. البته شاید با توجه به مناسبت پیش آمده دوستان یك یا دو سوال طرح کنند.

وقتی بینندگان مسابقه برنده باش را تماشا میکنند، ممکن است این سوال برایشان پیش بیاید که چرا سوالات ابتدایی این برنامه برای برخی شرکت کنندگان ساده و برای بعضی دیگر سخت و دشوار است و همین باعث می شود که خیلی زود از برنامه حذف شوند. اما تهیه کننده مسابقه برنده باش اعتقاد دارد: سوال ها همه تقریبا در يك سطح هستند و اگر به نظر شما بعضی ها آسان تر بوده، برای این است که شما جواب آن سوال ها را می دانید و آنهایی که نمیدانید سخت به نظر شما می رسند.

رقابت سخت و هیجان انگیز ۱۲۰ شرکت کننده

شاید آمار و ارقام این مسابقه برایتان جالب باشد. به گفته رضایت، تا به امروز حدود ۱۲۰شرکت کننده در مسابقه برنده باش شرکت کردند و این برنامه قرار است تاهر زمان که مردم می خواهند ادامه داشته باشد. با وجود آن که برای نحوه ورود به برنامه اپلیکیشنی طراحی شده و باید شرکت کنندگان سوالات را پاسخ بدهند، اما گاهی شاهد هستیم شرکت کنندگانی که راهی برنامه می شوند در اطلاعات عمومی ابتدایی هم ضعیف هستند. رضایت دراین باره گفت: همه شرکت کننده ها از طریق اپلیکیشن وارد می شوند و این که میگویید ضعیف هستند، این نظر شماست.

باید در نظر داشته باشیم حتی با اطلاعات کامل در جو استودیو با آن استرس بالا باز هم می توان ساده ترین سوال ها را با اطمینان جواب داد؟ باید امتحان کنید!

محمدرضاگلزارکه با برنده باش اولین تجربه اجرای تلویزیونی اش را کسب می کند، معمولا به شرکت کنندگانی که اطلاعات کمتر دارند بیشتر کمک میکند تا کسانی که اطلاعات بیشتری دارند. تهیه کننده برنده باش در این باره توضیح داد: کلا آقای گلزار دوست دارند به همه شرکت کننده ها تا اندازه ای که می توانند کمک کنند و كمك او برای همه شرکت کننده ها یکسان بوده است. البته مسابقه برنده باش به مناسبت ها هم توجه ویژه ای دارد.

رازهای برنده باش

از مسؤول تیم طراحی سوالات مسابقه برنده باش در مورد چگونگی طراحی سوالات این مسابقه و ابهامات احتمالی در مورد آن پرسیدیم. صحبت های آقای الف که به اقتضای محرمانه بودن سوالات نامش هم نباید فاش شود را در ادامه می خوانید:

مهم ترین چالش در طراحی سوالات چنین مسابقه ای همین تعيين سطح سختی و آسانی سوالات است. ببینید بدون تعارف سطح مطالعه و اطلاعات عمومی در جامعه امروز ایران خیلی بالا نیست. از سوی دیگر مدل گزینش شرکت کنندگان مسابقه نه گزینش حضوری بلکه شرکت در اپلیکیشنی است که تعداد سوالات خریداری شده در آن نقشی تعیین کننده دارد. بنابراین سطح سوالات اگر خیلی سخت باشد طبعا همه شرکت کنندگان مسابقه سوالات اول حذف خداهند شد و دیگر مسابقه اساسا شکل نخواهد گرفت و جذابیتی نخواهد داشت. اگر خیلی هم آسان باشد مخاطب که طبعاخارج از جو برنامه سوال برایش آسان تر هم به نظر می آید معترض برنامه خواهد شد. ما سطح بندی و چینش های مختلفی را تست کردیم و در حال حاضر به نظر به يك نقطه متعادل بین حفظ جذابیت برای مخاطب و امکان پاسخگویی شرکت کننده رسیده ایم اما منابع طراحی سوال هم عموما کتاب های دایره المعارف عمومی و تخصصی موضوعی است. گرچه امروز دیگر منبع اصلی هر اطلاعاتی اینترنت است، اما چون اطلاعات غلط نیز در نت فراوان وجود دارد، پاسخ هر سوال یا با منابع مکتوب چك می شود یا باید در منابع مختلف اینترنتی گفته شده باد و متواتر باشد.

سختی و آسانی سوالات يك امر نسبی است. مثلا شاید سوالی درباره يك اتفاق مهم فوتبالی در نگاه مخاطب عام آسان باشد، اما وقتی آن سوال را از يك شرکت کننده خانم بپرسید به احتمال فراوان برایش سوالی سخت به حساب  بیاید.

ما تمام دقتمان در این است که سوالات تماما در حيطه اطلاعات عمومی باشد یعنی امکان پاسخگویی آن توسط يك آدم با نرخ متوسط مطالعه آزاد عمومی وجود داشته باشد و اتفاقا همین رعایت تخصصی نشدن سوالات با توجه به تعداد بالای شرکت کننده و قسمتهای برنامه یکی از سختی های طراحی سوالات است.

درباره چینش سوالات چند نکته وجود دارد؛ اول آن که در چينش سوالات حتما این که سوالاتی از يك حوزه چند بار تکرار نشوند حتما رعایت می شود. یعنی مثلا امکان ندارد دو سوال سینمایی پشت سر هم برای يك نفر خوانده شود. همچنین سعی می شود سوالات هر نفر حوزه های مختلف را پوشش دهد. از تاریخ تا هوش تا ادبیات تا سیاست تا جغرافی و گردشگری و ورزش و....

همین رعایت روند آسانی به سختی سوالات و عدم تکراری بودن حوزه ها چینش سوالات را بسیار سخت میکند.

نکته دیگر درباره سوالاتی است که ظاهرا اطلاعات مفیدی را منتقل نمی کنند. مثلا این که رنگ خون کدام حیوان آبی است. یا کدام حیوان ایستاده می خوابد. دوستان سختگیر به این سوالات انتقادات فراوانی دارند. ولی باید به این دقت کنید که در کاری با این سطح مخاطب، اولا باید به فکر اندکی جذابیت زرد برای حفظ مخاطب عام هم بود و هم اینکه عملا چینش این تعداد سوال طوری که همه آنها اطلاعات عمیق و مهمی را منتقل کند عملا امکان ندارد.

در چنین برنامه ای خروجی سوالات طبعا نمی تواند نظريك شخص باشد. طراحی سوالات حاصل زحمت تیمی است که يك سرپرست دارد، اما همین خروجی حتما باید از فیلتر نظر تهیه کننده برنامه و مجری و شبکه بگذرد؛ یعنی اساسا مجری را  در هر سطحی نمی توانيد يك خواننده صرف سوال تصور کنید. این مساله وقتی مجری يك سلبریتی مهم هم باشد طبعا جدی تر خواهد شد و حتما نظرات و ایده های او هم تاثیری جدی در کار خواهد داشت، جز اين طبعا شبکه نظارت و توصیه های جدی در مورد چنین برنامه ای دارد و تهیه کننده کار هم حتما ایده هایی خواهد داشت.

پس وظیفه کسی مثل من به عنوان مسؤول محتوایی برنامه و سرپرست طراحی سوال رسیدن به يك تعادل بین حفظ شأنیت و جدیت سوالات، جذابیت مخاطب عام و رعایت نظرات این آدم های دخیل در ماجراست تا همگی از خروجی نهایی رضایتی نسبی داشته باشند.

اگر شما اهل مطالعه آزاد نباشید،  اساسا نمی شود با چند شب مطالعه مقطعی موفقیتی را به دست آورد. چون حتما هرسری از سوالات حوزه های مختلف را شامل می شود. حتما از تاریخ ایران، تاریخ بین الملل گردشگری ایران ادبیات ایران و جهان هوش، ورزش، سینما و... در سوالات هر نفر هست.

با وجود انتقاداتی که برخی نسبت به سطح سوالات یا موضوعات آن دارند، اقبال بالای مخاطب به برنده باش در همین ابتدای برنامه نشان می دهد بجز پارامترهای فنی و جذابیت مجری، سوالات هم در مقایسه با مسابقات مشابه بیشتر توانسته است مخاطب را پای برنامه بنشاند.

جز این حتما در بررسی دقیق و جزیی سوالات و مقایسه با تمام مسابقات محتوا محور دیگر تلویزیون خواهید دید که از موضوعات استراتژيك و مطلوب بیشترین موضوعات در همین مسابقه طرح شده اند. چه در چهره های مطرح شده در برنامه چه موضوعات تاریخی مطرح شده چه در بیان دستاوردهای ایران چه در بیان موضوعات دینی و دفاع مقدس و امثالهم که تعداد قابل توجهی از سوالات را شامل می شوند.