معرفی کامل و نقد فیلم آستیگمات

دوات آنلاین-آستیگمات یکی از فیلم‌های اجتماعی خوش ساختی که این روزها می‌توان در سینماها به تماشای آن نشست. با این فیلم و نقدهایی که درباره آن مطرح شده بیشتر آشنا شوید:

خلاصه داستان فیلم آستیگمات

مردی بعد از جدایی چند ساله از خانواده برگشته و می خواهد خانه اش را از زن و پسر و عروس و نوه اش پس بگیرد. پسرش که در زیرزمین خانه زالو پرورش میدهد و می خواهد از این راه ثروتی بهم بزند، سعی می کند زن و مرد را آشتی دهد تا در خانه بمانند اما مادرش می خواهد با مردی دیگر ازدواج کند. در این بین نوۀ زن هم در مدرسه برای معلمش مشکلاتی به وجود می آورد که کل زندگی اعضای خانواده را تحت تاثیر قرار می دهد. هم خانوادۀ پسر و هم خانوادۀ معلم به خاطر این موضوع بهم می ریزد.

سلام سینما نوشته است: آستیگمات یک درام خانوادگی است که بحران های مختلف خانواده ای را به تصویر می کشد که در شرف از دست دادن خانه شان هستند. طبیعتاً این، تنها بحران فیلم نیست و آدم های فیلم با مشکلات کوچک و بزرگ دیگری نیز دست و پنجه نرم می کنند که قربانی اصلی تمامی این بحران ها، کسری،  پسرِ دوازده ساله ی خانواده است.

نمی توان گفت آستیگمات از زاویه دید این کودک روایت می شود زیرا پسرک در تمامی صحنه های فیلم حضور ندارد اما انتخاب ها و تصمیمات بزرگسالان داستان، عمیقاً بر او و وجوه مختلف زندگی اش تأثیر می گذارند. در این درام، حضور مادربزرگِ جوان (مهتاب نصیرپور) نیز پررنگ، موثر و اساسی است؛ زنی که تنها شخصیت "عاقل" داستان است، پسرش در سن کم ازدواج کرده، بچه دار شده و مشکلات بسیاری را برای او به وحود آورده است و کنش های زن میانسال با دیگرانی که تصمیماتشان عموماً اشتباه بوده است، به درام جهت می بخشد.

شخصیت پردازی ها در آستیگمات آن قدر قوی اند که نمی توان هیچ یک از شخصیت ها را برتر از دیگری دانست؛ همان قدر که حضور و نقش مادربزرگ در فیلم موثر است، معلم مدرسه (نیکی کریمی) و همسرش (هادی حجازیفر) نیز در پیشبرد درام و رویدادهای آن نقش دارند.

در موجودیت فیلم توجه به مضمون روابط اعضای خانواده کاملاً به چشم می خورد؛ مرد جوان لاابالی و دمدمی مزاجی که به تازگی مصرف الکل را ترک کرده (محسن کیایی) و جیره خور مادر میانسالش است، مادری که خود در یک رابطه عاطفی پنهانی به سر می برد و در انتظار ازدواج با مردی هم سن و سال خودش است (حسین پاکدل). فیلمساز به جنس زن در داستان خود کاملاً نزدیک شده است و زنان مختلفی را به تصویر درآورده است. در این فیلم تقابل دو زن (عروس و مادر شوهر) را به لحاظ فکری کاملاً مشاهده می کنیم. عروس، زنی جوان و به شدت بی فکر (باران کوثری) است که از کوچک ترین وظایف مادری خود درمانده است و مادرشوهر زنی ست که به رغم مشکلات مالی و مطلقه بودنش بار تمامی مشکلات خانواده را بر دوش می کشد.

در این میان با شخصیت دیگری هم رو به رو هستیم؛ پدر معتاد جهان (سیامک صفری) که در ضدیت با همه چیز است و شخصیتی سرکوبگر دارد و علی رغم جدایی اش همچنان برای همسر سابقش مشکل درست می کند و او نیز به نحوی می خواهد بار مسئولیت هایش را بر دوش زن بیندازد.

بازیگران فیلم آستیگمات

آستیگمات بازیگران مطرحی را به مقابل دوربین کشانده است.

محسن کیایی، مهتاب نصیرپور، هادی حجازی فر، حسین پاکدل، سیامک صفری، باران کوثری، نیکی کریمی، بهنوش بختیاری و حسام محمودی از بازیگران این فیلم هستند.

کارگردان آستیگمات

مجیدرضا مصطفوی کارگردان آستیگمات است.

این فیلم دومین فیلم بلند سینمایی به تهیه کنندگی و کارگردانی مجیدرضا مصطفوی است. او فیلمنامه این اثر را نیز در کنار پیام کرمی نوشته است

فیلم اول او انارهای نارس بود.

مصطفوی درباره آستیگمات گفته است: فیلم یک قصه مجزا ندارد و چند قصه را روایت می‌کند که در کنار هم به یک اندازه در طول قصه جلو می‌روند؛ اما درباره تنهایی یکسری آدم است که با هم ارتباط دارند، ولی این تنهایی خیلی آزاردهنده نیست. پدری از خانه حذف شده و حالا می‌خواهد برگردد و این بازگشت آرامش نسبی خانه را که خیلی هم عمیق نیست به هم می‌ریزد و همه درگیر این ماجرا می‌شوند.

نقدهایی بر فیلم آستیگمات

پرویز جاده نوشته است: آستیگمات، فیلمی است که روی مسأله بسیار حساس و مهمی در جامعه ما انگشت گذاشته و آن بحران دوران بلوغ و مشکلات جنسی در میان کودکان است. مسأله‌ای که سینمای محافظه کار ایران تاکنون جسارت پرداختن به آن را نیافته و این موضوع جز در چند فیلم سینمای قبل از انقلاب، مثل انتظار امیر نادری و تجربه عباس کیارستمی، هرگز مطرح نشده است. آستیگمات، این موضوع را در قالب ملودرامی خانوادگی مطرح می‌کند و نشان می‌دهد که بی‌توجهی نظام آموزشی و پرورشی و خانواده‌ها به مسأله بلوغ کودکان و نادیده گرفتن نیازهای عاطفی و جنسی آنها چه عواقب و تأثیرات روانی وحشتناکی می‌تواند روی آنها داشته باشد. اگر برخی پراکندگی و آشفتگی موضوعی در آستیگمات را درنظر نگیریم، این فیلم از نظر ساختار سینمایی و کارگردانی نیز فیلم قابل دفاعی است.

هیها نوشته است: شخصیت پردازی در فیلم بسیار قوی است و نمی توان هیچکدام از کاراکتر های فیلم را نادیده گرفت. فیلم جنس زنانه ای دارد و از وجوه مختلفی به مشکلات این جنس در جامعه و خانواده نگاه کرده است. مضمون اصلی فیلم روابط بین اعضای خانواده می باشد. یکی دیگر از نقاط قوت فیلم دیالوگ های به جا و به اندازه است. بازی های قوی و استفاده صحیح از نشانه ها به روانی و خوش ساخت بودن فیلم کمک شایانی کرده است.

وب سایت آلبالو نوشته است: نشانه شناسی در فیلم آستیگمات به صورت زیرپوستی وجود دارد و روی ضمیر ناخودآگاه مخاطب؛ شاید حتی بی‌آنکه از آنها آگاهی داشته باشد تاثیر می‌گذارد. زالوهایی که مثل خوره به زندگی این خانه چسبیده‌اند و مردی که دستی دستی آنها را پرورش می‌دهد تا بتواند به خیال خود توسط آنها پولدار شود؛ درد دست زنی میانسال که جزو معدود کاراکترهای معقول فیلم به شمار می‌رود و بیشتر دردها و بلاها را به جان می‌خرد تا پسرش موفق شود؛ عینکی روی چشمان پسربچه که دوست ندارد آن را به چشم بزند و زندگی‌شان را بهتر ببیند و… پسربچه فیلم دچار بیماری آستیگماتیسم یا دوبینی است؛ اما وقتی فیلم دیده شود نشان می‌دهد که اتفاقا این بچه به ظاهر بیمار، نگاه بسیار درست‌تری به موضوعات دارد و در واقع این دیگران هستند که دچار دوبینی هستند.

فیلمنامه جدا از این نشانه شناسی‌ها بسیار ریتم منظم و درستی دارد و با وجود زمان حدودا ۱۰۰ دقیقه‌ای آن؛ بیننده متوجه گذر زمان در فیلم نمی‌شود. این ریتم شاید گاهی بیش از حد تند می‌شود ولی فورا با پرداختن به موضوعی در سکانس بعدی‌اش کشتی فیلم را از تلاطمی که می‌پنداریم الان است که به آن دچار شود رها می‌سازد. تدوین درست و خوش ساخت بهرام دهقانی نیز در خلق این ریتم بی‌تاثیر نبوده و کارگردان با اینکه دستی در تدوینگری نیز دارد این بار خودش پشت این کار را نگرفته است.