بچه‌هایی که خندیدند

دوات آنلاین-صورت‌ها تکیده و پاها برهنه است. لباس‌های بلوچی به تن دارند و ساکتند. اغلب فارسی نمی‌دانند اما شوق انتظار را می‌توان در چهره‌شان به‌خوبی دید. می‌دانند قرار است مهدروستاهایشان تجهیز شود. بچه‌هایی که سوءتغذیه دارند و از نظر فکری و بلوغی نیز پرورش نیافته‌اند، حالا اسباب‌بازی‌هایی خواهند داشت که شاید تا پیش از آن حتی خوابش را نیز نمی‌دیدند. برخلاف خیلی از روستاها، تعداد بچه‌های روستاهای استان سیستان‌وبلوچستان خیلی زیاد است. هر زن ممکن است حتی تا هشت‌بچه نیز داشته باشد و با احتساب آنهایی که مرده به دنیا آمده یا بر اثر بیماری‌های مختلف پس از تولد از بین رفته‌اند، تعداد آنها بیشتر نیز خواهد شد.

برخی بچه‌های روستاهای بلوچستان از سوءتغذیه رنج می‌برند، لباس و کفش مناسب ندارند، بعضی‌ها پابرهنه‌اند و به خاطر نداشتن لباس و کفش مناسب از رفتن به مدرسه محروم شده‌اند. بیشتر پدران آنها بیکارند و وضعیت فقر و بیکاری روزگار را بر آنها سخت کرده است. از طرفی بهداشت و درمان آنها نیز مختل شده، خیلی‌ها مالاریا گرفته‌اند و خیلی‌ها سالک و بیماری‌های پوستی. برخی به دلیل زایمان‌های خانگی و نرسیدن اکسیژن به مغزشان معلول هستند. دسترسی به آب آشامیدنی نیز ندارند. هیچ امکاناتی ندارند تا روزهای بلند تابستان را با آن سپری کنند. نهایت خوشگذرانی بچه‌های این روستاها آب‌تنی در رودخانه خشکیده سرباز است؛ جاهایی که به زور گودالی کم‌عمق، آب دارد.

رشد فکری هم‌پای رشد بدنی

بچه‌ها در کنار خوراک به بازی، شادی، رشد فکری و ذهنی نیاز دارند. چیزی که بیشتر مواقع فراموش و تصور می‌شود، این تصور است که نیاز کودکان و نوجوانان فقط خوراک و پوشاک است. اگر بخواهیم در آینده جامعه‌ای سالم داشته باشیم که دور از مشکلات و گره‌های روانی باشد، باید افکار سالم داشته باشیم.

عده‌ای نیکوکار با شعار «بازی، حق مسلم بچه‌ها»، جدا از هر سازمان و ارگان ثبت‌شده‌ای دور هم جمع شدند و تصمیم گرفتند چهارمهدروستا (مهد کودک روستایی) را در شهرستان سرباز استان سیستان‌وبلوچستان تجهیز کنند.

بانی این حرکت نیکوکارانه که می‌خواهد نامش عنوان نشود، در این‌باره توضیح می‌دهد: «تجهیز مهدروستاها با این هدف شکل گرفت که جایگزینی برای اهدای تک‌به‌تک اسباب‌بازی به بچه‌ها باشد؛ چرا که این کار عزت نفس کودکان را از بین می‌برد و آنها را به گونه‌ای تربیت می‌کند که همواره منتظر باشند تا افرادی از بیرون روستا بیایند و نیازهای آنان را تأمین کنند».

اما چطور این حرکت ساماندهی شد، او ادامه می‌دهد: «همه‌چیز از یک ایده ناگهانی شکل گرفت. به دوستان و نزدیکان اطلاع‌رسانی شد و در شبکه‌های مجازی نیز فراخوان دادیم که چنین هدفی داریم و هرکس می‌خواهد، کمک کند. کمک‌های مالی از 20 تا 300 هزار تومان بود و در‌نهایت سه‌میلیون تومان پول جمع شد. ما یک گروه تلگرامی درست کرده بودیم که هرکس هر پولی واریز می‌کرد، عکس قبض خود را در آن منتشر می‌کرد و کسی هم که پول به حسابش ریخته می‌شد، پیامک تلفن خود را در گروه قرار می‌داد تا همه‌چیز روشن باشد.

جاهایی مثل انتشارات زعفران و همین‌طور پروژه لاک‌پشت پرنده هم تعداد درخور توجهی کتاب هدیه کردند. با مبلغی که جمع شد، مقداری اسباب‌بازی خریدیم و فاکتور آن را در گروه منتشر کردیم. از سویی شرکت صحت نیز بیش از یک‌صد جعبه مواد شوینده و بهداشتی به این روستاها فرستاد که بین مردم توزیع شد».

روستاهای کان، پرکان، کجدر و پندک چهار روستایی بودند که در این کار تجهیز شدند. به گفته بانی این کار بچه‌ها خیلی خوشحال بودند؛ چرا‌که علاوه‌بر چند صندلی و در‌نهایت یکی دو توپ، اسباب‌بازی دیگری در این مهدروستاها نبود. او می‌گوید: «کاش می‌دانستیم و می‌توانستیم فضای ساختمانی مهدروستاها را نیز ایمن‌سازی کنیم. به غیر از مهدروستای پرکان، بقیه اتاقک‌ها از خشت و گل بودند که برخی حتی برق و به دنبال آن پنکه سقفی نداشتند و حتی سقف تیرچوبی آنها رو به ریزش بود».

از طرفی او دوست دارد برای این بچه‌ها کفش نیز تهیه کنند؛ چرا‌که اغلب آنها پابرهنه هستند.

مهدروستاها همان پیش‌دبستانی‌هاست

از آنجا که تاکنون روستاهای کشور از داشتن پیش‌دبستانی محروم بودند، مهدروستاها قرار است وظیفه آموزش بچه‌ها را قبل از ورود به مدرسه انجام دهد. از مهم‌ترین وظایف آنها آموزش زبان فارسی به بچه‌هایی است که زبان مادری آنها بلوچی است.

سید احمد حسین زهی، مدیر اداره بهزیستی شهرستان سرباز درباره این مهدروستاها می‌گوید: «وظیفه‌ام در روستاها آموزش‌های پیش‌دبستانی و کارگروهی و آمادگی بچه‌ها برای ورود به مدرسه به‌ویژه آموزش زبان فارسی است و گروه هدف آنها بچه‌های سه تا شش سال هستند. ساعت کاری آنها نیز در سال تحصیلی 7 تا 12 ظهر است؛ اما بهزیستی یک وعده غذای گرم نیز به بچه‌ها می‌دهد و به همین دلیل خیلی از خانواده‌ها که در سال نمی‌توانند غذای خوبی بخورند، بچه‌هایشان را به مهدروستاها می‌سپارند تا حداقل آنها روزی یک وعده غذا بخورند».

به گفته حسین زهی، این مهدروستاها با درخواست شورای روستا در بهزیستی تشکیل می‌شود. آنها متعهد می‌شوند برای مدت سه‌سال ساختمان یا اتاقی را به‌صورت رایگان در اختیار مهدروستا بگذارند. مربی نیز باید دیپلم داشته باشد و فرم گزینش، تشخیص هویت، برگه عدم اعتیاد و تأییدیه سلامت جسمی و روانی را ارائه دهد. بعد از سه سال مربی باید خودش هزینه‌های جاری را بپردازد.