سم آفلاتوکسین چیست و باعث چه بیماری‌هایی می‌شود

دوات آنلاین-‌سم آفلاتوکسین سمی خطرناک است که  می‌تواند افراد را به بیماری سرطان کبد مبتلا کند. زیان‌آور بودن این سم باعث شد وقتی یک کارشناس در برنامه‌ای تلویزیونی از وجود آن در شیرهای پاستوریزه صحبت کرد همه نسبت به آن حساس شوند اما در نهایت این ادعا رد شد و مسئولان توضیح دادند چنین موضوعی صحت ندارد.

تعریف سم آفلاتوکسین

سید محمدحسین باقری متخصص علوم تغذیه، در تعریف سم آفلاتوکسین پیشتر به آنا گفته بود: بسیاری از قارچ‌ها مواد سمی تولید می‌کنند که به آن‌ها مایکو توکسین می‌گویند. مایکوتوکسین‌ها، متابولیت ثانویه کپک‌ها هستند که اهمیتی در رشد یا متابولیسم آن‌ها ندارند و فقط برای کاهش مقدار پیش‌سازهای متابولیکی اولیه که دیگر جهت متابولیسم مناسب نیستند به‌کار می‌روند.

این متخصص علوم تغذیه اضافه کرد: در بین مایکوتوکسین‌ها، ۱۴ نوع از آن‌ها سرطان‌زا هستند که در این میان آفلاتوکسین‌ها از قوی‌ترین سرطان‌زاهای این ترکیبات به حساب می‌آیند.

باقری با تأکید بر این‌که در سال ۱۹۶۰ در انگلستان وجود آن‌ها به اثبات رسید، اضافه کرد: در آن زمان بیش از ۱۰۰ هزار بوقلمون پس از خوردن بلغور بادام‌ زمینی وارداتی از آمریکای جنوبی تلف شدند.

وی خاطرنشان کرد: سم آفلاتوکسین‌ها بیشتر از کپک‌های «آسپرژیلوس فلاووس» و «پارازیتیکوس» تولید می‌شود و بسیاری از محصولات از جمله فرآورده‌های مختلف لبنی، نانوایی، آب‌میوه‌ها، غلات و دانه‌های گیاهی محیط مناسبی برای رشد نژادهای سمی هستند.

خطر  آفلاتوکسین برای کبد

این متخصص تغذیه عنوان کرد: کبد یکی از اعضای اصلی بدن است که مورد حمله این سم قرار دارد و این سموم به دی ان ای هسته سلول‌های کبدی متصل و ایجاد جهش کرده و موجب اخلال در عملکرد این عضو از بدن می‌شود.

وی اضافه کرد: علائم مسمومیت با این سم در کوتاه‌مدت بروز نمی‌کند. خستگی و بی‌اشتهایی، سیتروز کبدی و نهایتاً سرطان کبدی می‌تواند نتیجه ورود این سم به بدن باشد. سرطان روده بزرگ ناشی از مصرف این سم بوده و هم‌چنین تضعیف سیستم ایمنی بدن از دیگر مضرات ورود این سم به بدن است.

آفلاتوکسین در چه خوراکی‌هایی وجود دارد

این متخصص اضافه کرد: اگر مواد غذایی آلوده با این سم مصرف شود نمونه آن در ادرار و مدفوع یا شیر انسان مشاهده خواهد شد.

وی خاطرنشان کرد: ثابت‌ شده که اگر آفلاتوکسین در گوشت تازه گاو یا گوشت‌های عمل‌آوری‌شده به دمای خاصی برسد، ممکن است این سم تولید شود.

باقری تصریح کرد: برای حذف آفلاتوکسین در فراورده‌های لبنی و حتی گوشت دام باید مواد غذایی مورد استفاده دام عاری از آفلاتوکسین باشد.

وی درباره حذف آفلاتوکسین از فرآورده‌های دامی گفت: روش‌هایی برای تجزیه آفلاتوکسین از مواد غذایی وجود دارد، مثلاً پرتودهی با اشعه ماورا بنفش و یا روش‌های شیمیایی که در صنعت متداول‌تر هستند؛ برای کاهش آفلاتوکسین در ذرت اگر آن‌ها را به‌مدت ۴ دقیقه در ۱۰۰ درجه تحت اثر سدیم هیدروکسید ۳ درصد قرار دهیم و سپس دانه‌ها را بو بدهیم ۹۹ درصد آفلاتوکسین آن‌ها نابود خواهد شد.

این متخصص تغذیه اضافه کرد:‌ متأسفانه در بسیاری از مواد غذایی از جمله فرآورده لبنی، نان‌ها، آب‌میوه‌ها و غلات دانه‌های گیاهی این سم می‌تواند وجود داشته باشد؛ محصولاتی مانند ذرت پنبه، دانه آجیل، پسته، فندق، انجیر خشک و غلات مانند گندم نیز می‌تواند حاوی این سم باشد.