چه مجازاتی در انتظار محسن افشانی است

دوات آنلاین-محسن افشانی روز چهارشنبه به‌دلیل انتشار یک دابسمش بازداشت شد. او در این دابسمش سلاح گرم و چاقو نشان داده بود و همین موضوع باعث حساسیت پلیس فتا شد و در نهایت پرونده‌ای در این خصوص در دستگاه قضایی به جریان افتاد. شهروند در این گزارش به این موضوع پرداخته که مجازات این رفتار محسن افشانی چیست؟

چه مجازاتی در انتظار این سلبریتی معروف است؟ آیا با انتشار این تصاویر، قبح این‌گونه قدرت‌نمایی‌ها شکسته می‌شود؟ اگر سلاح به نمایش‌درآمده قلابی باشد، حکم سنگینی در انتظار محسن افشانی خواهد بود؟اگر سلاح واقعی باشد، حکم نگهداری سلاح غیرمجاز چیست؟

شاهپور دولتشاهی، حقوقدان جرایم رایانه‌ای، به سوالات درباره این کلیپ جنجالی پاسخ داد.

هر چند که این‌گونه رفتار‌ها در فضای مجازی هر قدر هم که به حالت بازی و شوخی منتشر شود، رفته‌رفته باعث از بین رفتن قبح این‌گونه قدرت‌نمایی‌ها و سلاح‌کشیدن‌ها می‌شود و از نظر فرهنگی نه برای بزرگسالان مناسب است، نه برای اطفال و نوجوانان و به‌نوعی می‌تواند رفتار‌های خشونت‌آمیز را از طریق فضای مجازی در جامعه نهادینه کند و از نظر جرم‌شناسی و نیز جامعه‌شناسی جنایی چنین رفتار‌هایی را می‌توان زمینه‌ساز خشونت‌های واقعی در آینده دانست، اما اگر در حال بررسی ابعاد حقوق کیفری این اقدام باشیم، ناگزیر از اظهارنظر در چارچوب قوانین و قواعد حقوق کیفری خواهیم بود، هر چند که این‌گونه رفتار‌ها از نظر اخلاقی ناپسند و زمینه‌ساز آسیب‌های اجتماعی باشد.

با این مقدمه، باید گفت درخصوص هر جرمی یکی از مهمترین مؤلفه‌ها، قصد ارتکاب جرم یا همان عنصر روانی جرم است؛ لذا صرف‌نظر از این‌که این سلاح‌های به نمایش درآمده در این کلیپ واقعی است یا قلابی، باید دید شخص مورد نظر به چه منظور آن‌ها را نمایش داده است. از ملاحظه این کلیپ به نظر می‌رسد صرفا یک نوع شهرت‌طلبی کاذب به همراه یک شوخی با همخوانی روی موزیک و به‌حالتی که امروزه در فضای مجازی تحت عنوان دابسمش معروف شده، صورت گرفته و اصلا قصد قدرت‌نمایی به‌منظور تهدید یا ارعاب شخص خاص یا سایر مخاطبان از این کلیپ برداشت نمی‌شود.

با این توضیح، هرگونه قصد ارتکاب جرم نظیر قدرت‌نمایی با سلاح یا تهدید و ارعاب و امثال آن منتفی به‌نظر می‌رسد. همان‌طور که اشاره شد، هرچند ممکن است این عمل از نظر قواعد اخلاق یا نظم عمومی ناپسند باشد، اما ما باید آن‌ها را صرفا با متن جرایم مندرج در مجموعه قوانین کیفری تطبیق داده و برابر اصل تفسیر مضیق در قوانین کیفری و اصل تفسیر قوانین کیفری به نفع متهم، در هر مرحله که با ابهام، اجمال یا خلأ قانونی مواجه شدیم، بدون تردید می‌بایست حکم به برائت متهم یا مظنون صادر کنیم. در این موضوع هم چنانچه سلاح مورد استفاده واقعی بوده، بدون تردید استفاده خارج از قواعد مندرج در قانون نحوه بکارگیری سلاح صورت گرفته و ضمانت اجرا‌های حقوق خود را در پی خواهد داشت و چنانچه سلاح واقعی و غیرمجاز هم بوده باشد، علاوه بر مورد قبلی، مجازات نگهداری سلاح غیرمجاز نیز بدان افزوده خواهد شد، اما اگر سلاح مورد نمایش از نوع تقلبی یا به اصطلاح اسباب‌بازی و سرگرمی باشد، با توجه به موارد فوق بعید به‌نظر می‌رسد بتوان جرمی را به شخص مورد نظر نسبت داد.