استاد کفاش حالا کفش چینی تعمیر می‌کند
اگر اوضاع همینطور پیش برود نهایت تا دو سال دیگر از کفش بیرجندی که قدمت آن سال 1300 هجری قمری می‌رسد، اثری نخواهد بود.
دوات آنلاین-یک کفاش قدیمی بیرجندی که این شغل را از پدران خود به ارث برده می‌گوید حالا به‌جای تولید منتظر است تا برای تعمیر کفش‌های چینی سفارش بگیرد. این در حالی است که قدمت «کفش بیرجندی» به گفته معاون صنایع دستی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان‌جنوبی به سال 1300 هجری قمری می‌رسد.
اکنون پس از گذشت بیش از یک سده از عمر «کفش بیرجندی» ، کمتر می‌توان نشانی از آن در بازار بیرجند و حتی حافظه تاریخی مردمان این دیار به ویژه نسل جدید یافت، نسل جدیدی که با عدم آگاهی از سابقه و جایگاه ارزشمند و تاریخی این دیار در تقویت تولید داخلی و فرهنگ غنی نهفته در دل آن امروز به بیرجندی می‌نگرد که به یک شهر تقریبا مصرف‌کننده و محروم از صنعت تبدیل شده و با القای این گزاره که این استان جای سرمایه‌گذاری و کارآفرینی نیست، تفکر مهلک پشت‌میزنشینی و عافیت‌طلبی و یا مهاجرت از استان را به ذهن او تزریق کرده است.
پای درد و دل استاد زینلی...
برای پیدا کردن نشانی از کفش بیرجندی و نشستن پای حرف صنعتگران پیشکسوت این صنعت رو به احتضار، کوچه پس‌کوچه‌های بازار بیرجند را انتخاب کرده و در پیش گرفتم و پرسان‌پرسان به کفش‌دوزی استاد غلامرضا زینلی رسیدم.
استاد در حالی که از جویا شدن یک خبرنگار از حال و روز او و کفش بیرجندی متعجب شده بود، بی‌رمق اما امیدوار به رونق دوباره کفش بیرجندی در مغازه کوچک خود که روزگاری رونقی داشته به درد و دل و تجدید خاطرات خود در مورد این صنعت باقدمت نشست.
وی ابتدای کلام در مورد حرفه دور و درازش گفت، از اینکه این شغل از پدرش به وی به یادگار رسیده است و حالا بیش از 60 سال است که در این مغازه مشغول به دوخت کفش بیرجندی است.
غلامرضا زینلی به زمان شروع تولید این کفش قدیمی اشاره کرد و گفت: اولین کفش معروف بیرجندی «کفش ساده زنانه» نام گرفت که بعد از آن و با استقبال و رضایت مشتریان از این محصول و کیفیت آن کفش‌هایی به نام اورسین مردانه، نیم‌پوت، نیم‌ساق و چپت در مدل‌های مختلف از چرمی که در داخل بیرجند دباغی می‌شد تولید کردیم.
وی با بیان اینکه ماجرای تولید کفش بیرجندی ساعت‌ها حرف نگفته دارد که گفتنش چندین روز طول می‌کشد، عنوان داشت: این نوع کفش اگر برای جلسه دامادی جوانی تولید می‌شد همان جفت به فرزندانش نیز به ارث می‌رسید!
استاد کفش‌دوز بیرجندی دلیل عمر زیاد این محصول را کیفیت بسیار بالای آن بیان کرد و گفت: تولید یک جفت کفش بیرجندی یک روز کاری زمان می‌برد اما در مقابل در بازار کفش‌های چینی موجود قیمت بسیار مناسب، تنوع و ذائقه‌پسندی بیشتر و در مقابل کیفیت کمتری دارد.
زینلی با اشاره به شایعات موجود در بازار مبنی بر وزن سنگین این کفش و به تبع غیراستاندارد بودن آن گفت: در زمان قدیم برای افزایش دوام بیشتر، مشتری اصرار بر افزایش قطر تخت(کف) و چرم کفش داشته تا کمتر مورد آسیب قرار بگیرد که این مسئله کفش را سنگین‌تر می‌کرد، اما علی‌رغم کیفیت و ماندگاری بالای این محصول تنها صفت سنگین بودن این کفش در ذهن‌ها مانده که خود جای سؤال و تردید دارد.
وی ادامه داد: اگر بخواهیم تولید کفش بیرجندی را مطابق نیاز و ذائقه جوان امروزی ادامه دهیم، می‌توانیم طبق نیاز و ذائقه آن‌ها و مشابه طرح‌های داخل بازار تولید کنیم که از وزن بسیار پایین‌تری هم برخوردار باشد.
استاد کفش‌دوز بیرجندی بیان کرد: در گذشته شبانه‌روز از تمامی استان‌ها ثبت سفارش داشتیم، اما حالا باید منتظر تعمیر کفش‌های چینی باشیم.
زینلی با بیان اینکه اگر مشتری و تقاضا باشد، قادر به طراحی و تولید کفش‌بیرجندی با مدل‌های روز هستیم، تصریح کرد: اگر از تاریخچه و شناسنامه این کفش به مردم اطلاع رسانی شود مطمئنیم مشتاق خرید این کفش با صرفه اقتصادی بسیار بالا هستند، اما متأسفانه تاکنون هیچگونه کمکی نشده است.
این استاد خبره و قدیمی کفش‌دوزی بعدی از عمری کسب روزی حلال با تولید کفش بیرجندی حالا اجاره مغازه کوچک خود را هم ندارد و یکی از فرزندانش که هم‌پای پدر مشغول به کار است به فکر پیداکردن کار دیگری برای امرار معاش است.
وقت رفتن آقای زینلی می‌گوید این را هم بنویس که اگر اوضاع همینطور پیش برود نهایت تا دو سال دیگر از کفش بیرجندی اثری نخواهد بود.
12jav.net