ساماندهی مؤسسات غیرمجاز با همکاری 3 قوه

دوات آنلاین-موضوع مؤسسات غیرمجاز که این روزها با حساسیت زیادی همراه شده است، ریشه در سال‌های گذشته دارد. حدود 10سال پیش بود که اولین مؤسسه غیرمجاز تبلیغات خود را برای جذب نقدینگی آغاز کرد و مشکلات امروز ناشی از آن روزهاست. البته برخی عنوان می‌کنند چرا در همان سال‌های اولیه با این موضوع برخورد نشد، این جریان هم به مصوبه‌ای بازمی‌گردد که در سال 86 تصویب شد. در آن زمان مصوبه‌ای با عنوان تخصیص اعتبار به بنگاه‌های کوچک و زودبازده تصویب شد و به دلیل اختصاص نادرست این منابع نه‌تنها هدف تولید محقق نشد؛ بلکه مشکلات دیگری را نیز به همراه داشت. بین سال‌های 88 تا 90 بیش از 10مؤسسه غیرمجاز فعالیت خود را کلید زدند و گسترش دادند و این کار بدون نظارت بانک مرکزی که سیاستگذار پولی کشور است، انجام شد. طرح‌های جذابی که این مؤسسات ارائه می‌دادند، باعث شد برخی افراد برای کسب سود بیشتر تولید را رها کنند و پول خود را در این مؤسسات قرار دهند که این کار هم باعث شد بخش غیرقانونی کشور از قدرت نقدینگی بالایی برخوردار شود و تولید نیز سودی از آن نبرد. در چنین شرایطی مشکلات اقتصادی کشور بیشتر می‌شود و برخی سپرده‌گذاران که در این مؤسسات پول داشتند، دیرتر به پول خود می‌رسند. مشکلات پیش‌آمده باعث شد ‌در یک‌سال اخیر مجلس، قوه قضائیه و دولت نشست‌های زیادی را در این‌باره برگزار کنند تا بهترین روش را برای برخورد با این مؤسسات و ساماندهی آنها به کار بگیرند. در این فرصت پیش‌آمده بهتر بود برخی قوانین زائد حذف و قوانین محکم‌تری برای تشکیل بازار پولی تصویب شود که این موضوع در کمیسیون اقتصادی مجلس در دست بررسی است. بانک مرکزی در برخورد با مؤسسات غیرمجاز اکنون به وظیفه ذاتی خود عمل می‌کند و با هماهنگی قوه قضائیه این کار را انجام می‌دهد تا بتواند بازار پولی کشور را مدیریت کند. 

آسیب مؤسسات غیرمجاز به اقتصاد کشور

مؤسسات غیرمجاز توانستند با کمتر از یک دهه فعالیت هشت‌درصد نقدینگی کل کشور را در اختیار بگیرند و این موضوع صراحتا با قوانین بانک مرکزی در تضاد است و دولت نمی‌داند این پول در چه بخش‌هایی صرف و هزینه خواهد شد؛ از‌این‌رو تصمیم گرفته شد به فعالیت مؤسسات غیرمجاز پایان داده شود و ابتدا آقای سیف، رئیس کل بانک مرکزی، اعلام کرد صاحبان سرمایه خرد و کلان از سپرده‌گذاری در مؤسسات غیرمجاز خودداری کنند و برای سود بالاتر وسوسه نشوند؛ زیرا ممکن است سرمایه‌های اصلی‌شان به خطر بیفتد. این گفته رئیس کل بانک مرکزی نوعی فرهنگ‌سازی برای کنترل بازار پولی و هدایت آن به روش‌های مجاز و قانونی است. وقتی مؤسسه‌ای غیرمجاز به‌صورت غیرقانونی اقدام به جذب سپرده در کشور می‌کند، از چند جهت اقتصاد را به خطر می‌اندازد؛ یکی اینکه مؤسسات مذکور معلوم نیست از چه فعالیتی قرار است سود به دست آورند و مشکل دیگر این است که تولید در کشور نابود خواهد شد.

زیرا فعالیت‌های تولیدی به میزانی که این مؤسسات سود پرداخت می‌کنند، سود نداشت و باعث بروز مشکلاتی مانند رکود و کمبود نقدینگی بنگاه‌های تولیدی شد. با ساماندهی این مؤسسات می‌توان به حل بحران رکود و تأمین سرمایه در گردش آنها و همچنین افزایش قدرت تسهیلات‌دهی بانک‌ها امیدوار بود.

عملکرد بانک مرکزی

نقش بانک مرکزی در سیاست پولی و مالی کشور صرفا نظارتی است؛ اما اکنون شاهد هستیم که این بانک برای ساماندهی بازار پولی خود وارد کارزار شده و همین موضوع هم باعث شده سپرده‌گذاران بانک مرکزی را متهم اصلی بدانند و هرازچندگاهی دست به تجمع بزنند؛ اما موضوع اینجاست که اکنون بانک مرکزی به وظیفه خود عمل می‌کند. با همکاری خوبی که میان سه قوه برقرار شده، تا پایان سال دست مؤسسات غیرمجاز از بازار پولی کشور کوتاه خواهد شد. سپرده‌گذاران هم باید آگاه باشند که با تجمع مشکلی حل نمی‌شود و این دغدغه همه مسئولان کشور است که آنها به پولشان برسند. گاهی شاهد هستیم‌ برخی از افرادی که به نام سپرده‌گذار در تجمعات حضور دارند و نقش لیدر را ایفا می‌کنند، اصلا در این مؤسسات پول نداشته‌اند و فقط قصد دارند در کشور اغتشاش ایجاد کنند. به نظر می‌رسد این افراد نفعشان با انحلال مؤسسات غیرمجاز به خطر می‌افتد به همین دلیل اقدام به تحریم سپرده‌گذاران می‌کنند تا به اهداف خود برسند، اما اکنون همکاری سه قوه در کنار هم دست آنها را به‌صورت قانونی از بخش بازار پولی کوتاه خواهد کرد و دیگر سایه مؤسسات غیرمجاز روی سر بانک‌های مجاز کشور نخواهد بود. سپرده‌گذاران نیز باید درباره عملکرد بانک‌های مجاز تحقیقاتی داشته باشند و اگر قرار است پول خود را در بانکی سپرده کنند، حتما به سایت بانک مرکزی مراجعه و بانک موردنظر را برگزینند.

فرشتگان دیروز، کاسپین امروز

این روزها نام مؤسسه «فرشتگان» و «کاسپین» زیاد به گوش می‌رسد و برخی از سپرده‌گذاران عنوان می‌کنند اگر مؤسسه دارایی زیادی نداشته باشد، چگونه قرار است به پول خود برسند. طبق تحقیقاتی که قوه قضائیه و وزارت اطلاعات و پلیس آگاهی کشور از دارایی این مؤسسه داشتند، مشخص شده این دارایی کفاف سپرده سپرده‌گذاران را می‌دهد؛ اما باید با شناسایی کامل و انتقال کامل دارایی به مؤسسه جدید پرداخت‌ها صورت گیرد. البته اکنون پرداخت‌ها در ارقام مشخص شروع شده و به‌زودی همه سپرده‌گذاران به پول خود خواهند رسید. مؤسسه فرشتگان 450‌هزار سپرده‌گذار داشته است که از این رقم 403‌هزار نفر یعنی 93 درصد زیر 50 میلیون تومان سپرده دارند. 47‌هزار نفر هم سپرده‌های بالای 50 میلیون تومان دارند که برخی از آنها میلیاردی هستند.