نقد فیلم قانون مورفی ساخته رامبد جوان؛ فرم خوب، محتوا ضعیف

دوات آنلاین-رامبد جوان در پنجمین اثر سینمایی خود، این روزها با فیلم قانون مورفی بر پرده سینماها حضور دارد، اثری در ژانر کمدی که در سینمای ایران سهم اندکی دارد. محور فیلم را زوجی کمدی برعهده دارند. فرخ (با بازی امیر جدیدی) افسر پلیسی است که فکر می کند براساس قانون مورفی مدام بدشانسی می آورد و دیگری بهمن (با بازی امیر جعفری)  زود از کوره در می‌رود. قصه از آنجا شروع مي شود که در همان ابتدای فیلم سارا دختر بهمن ربوده می شود و باقی ماجراها.

امیر جدیدی، امیر جعفری، هادی کاظمی، سروش صحت و رامبد جوان از جمله بازیگران این فیلم سینمایی هستند. بدیهی است تجربه ساخت کمدی فانتزی در سینمای ایران اندک است با این پیش فرض که احتمال مضحل درآمدنش در اجرا بسیار قوی است. قانون مورفی هم به اعتقاد منتقدان با تمام ضعف هایی که به خصوص در فیلمنامه دارد، اما از این جهت که تجربه ای متفاوت از فیلمسازی است که خودش هم خودش را جدی نمی گیرد، قابل بررسی است. جام جم در گزارش پیش رونظر منتقدان سینما را درباره این فیلم جویا شده که در ادامه می خوانید:

نداشتن ژانر مشخص

افشین علیار، منتقد سینما با تاکید براینکه قانون مورفی ژانر مشخصی را دنبال نمی کند به جام جم می گوید: فیلم قانون مورفی قرار بوده یك اثر کمدی یا فانتزی باشد، اما نه کمدی است ونه فانتزی. رامبد جوان در ساخت این فیلم بیش از حد وارد دنیای ذهنی اش شده تا جایی که قانون مورفي خارج از ژانر جلو رفته است یا بهتر بگوییم این اثر تعلیق ژانری دارد. انگار قرار بوده قانون مورفی با ژانر کمدی اکشن، پلیسی یا فانتزی شکل بگیرد اما واضح است که تلاش فیلمساز با ناکامی روبه رو شده است و فیلم ژانر مشخصی را دنبال نمی کند.

او ادامه می دهد: جوان تلاش کرده قانون مورفی را برخلاف فیلم های کمدی این برهه بسازد، اما باز هم در بعضی سکانس ها ابتذال به وضوح دیده می شود. این فیلم قرار بوده در اجرا شكل بگیرد و برای همین ضعف کلی قانون مورفی به فیلمنامه برمی‌گردد. فیلمنامه اسکلت لازم را برای پرداخت ندارد و قصه به شدت متکی به دو شخصیت اصلی اش است. در قانون مورفی شخصیت ها و سوژه ها تلف شده اند، تعقيب و گریز اول فيلم فقط برای معرفی فرخ تدارك دیده شده اگرچه از نظر فرميك خوب درآمده اما فرخ به درستي معرفی نمی شود و آن سکانس الكن مانده. اگر مشکلات زندگی فرخ مثل مشکلات مالی برادرش یا جهیزیه خواهرش يا طلاق و مهریه دادن به همسر سابقش از فیلم حذف شود هم هیچ اتفاقی برای کلیت فیلم رخ نمی دهد، اما آن قدر فیلمنامه و مضمون کم جان است که جوان مجبور شده برای معرفی فرخ سراغ خرده پیرنگ ها برود.

قرار گرفتن فرخ و بهمن در موقعیت های متعدد هم کمکی به کمدی یا فانتزی بودن فیلم نمی کند، چرا که شخصیت بهمن به شدت کاریکاتوری شده است. يك مرد عصبی پرخاشگرکه فقط فرخ را  تحقیر می کند، اما رفتار و واکنش های بهمن هم نمی تواند مخاطب را بخنداند، در قانون مورفي کمدی وجود ندارد و يك طنر تیپیکال و دیالوگ محور است که آن هم صرفا به همت خود بازیگر درآمده. رامبد جوان فقط سعي داشته صحنه های شیک و البته فانتزی خلق کند، اما به منطق داستان فکری نکرده، به عنوان مثال در يك سکانس فرخ كيك مخدر را مي خورد چرا؟ این اتفاق مرسوم و منسوخ شده ای است که یکی از همبازی ها مثلا مواد مخدر استعمال کند و وارد دنیای توهم شود که اساسا در این فيلم جواب نداده و به موقعیت های مبتذل ولوس تبدیل شده، چون فیلمساز هر زمانی که خواسته فرخ را در حالت توهمی قرار داده و آن هم به شکل فانتزی خیلی بد. در سکانس پایانی (تیراندازی) هم چیزی نداریم جز جیغ کشیدن دختر که به شدت لوس است.

رامبد جوان باز هم در این سکانس سوژه کم می آورد و تصمیم می گیرد از توهم فرخ استفاده کند و آواز و رقص به فیلم اضافه کند که به شدت مبتذل به نظر می رسد.

علیار خاطرنشان می سازد: قانون مورفی از نظر فرم از تمام فیلم های جوان عقب تر است نگار فیلم قبلی جوان از لحاظ فرم توانسته بود فیلم مهمی باشد، اما در اینجا فرم در سطح مانده است که به نظر می رسد به دلیل محتوای نارس آن باشد. این فیلم صرفا مي تواند يك اثر سرگرم کننده برای مخاطب باشد، اما قطعا برای رامبد جوان گام رو به جلويي محسوب نمی شود. معتقدم جوان در ساخت فیلم هایی مثل نگار بسیار مستعدتر است.

کمی بهتر از جفنگ‌های موجود

مصطفي جلالي فخر، منتقد سینما قانون مورفی را ادامه ای بر ژانر جفنگیسم می داند. او به جام جم می گوید قانون مورفي رامبد جوان در ادامه ژانر جفنگیسم و طاعون بی آبرویی است که سینمای ایران را فراگرفته. یکی از همان فیلم های بی سرو ته که به سرعت سرهم بندی می شود تا از قافله سودجویی از این آب گل آلود عقب نماند. نه داستان مهم است و نه شخصیت و نه مضمون. گیرم که در کارگردانی از منظر تکنیکی، کمی بهتر از سایر جفنگهای موجود باشد. در اینجا قرار است به بهانه بدبیاری بر مبنای قانون جعلی مورفی، شاهد کنتراست هایی باشیم که قرار بوده بامزه باشد و اصلا نیست و دست به دامان شوخی های ركيك هم مي شود.

او یادآوری می کند: همچنین وقتی فیلمنامه هیچ چفت و بستی ندارد، مصرف كيك توهم زا هم به ماجرا اضافه می شود تا بشود به بهانه اش صحنه های رقص بی ربط با ریش و موی نارنجی اجرا کرد، درست شبیه اکشن اول فیلم با ماشین فانتزي يك دلقك کچل۔ قانون مورفی یکی از بارزترین فیلم هایی است که به نحوی آینه همین دوران آشفته و هجو و هزل است.