با همسرمان درباره چه موضوعاتی و چگونه حرف بزنیم؟

دوات آنلاین-معاون امور زنان و خانواده نهاد ریاست جمهوری با اشاره به کاهش گفت‌وگو در خانواده و کاهش کیفیت گفت‌وگوها در نشست هم‌اندیشی گفت وگوی بین نسلی بیان کرد: «گاهی فردی می‌گوید این کم شدن ارتباطات روی عواطف تاثیر می‌گذارد یا تجربه زیسته نسل قبل منتقل نمی‌شود و نسل از هم گسسته می‌شود. از آن سو هم ممکن است نسل جوان بگوید حرف ما اگر شنیده شود، فهمیده نمی‌شود و سکوت می‌کنند که بسیار دردناک است. در هر حال کاهش گفت‌وگو در خانواده‌ها زنگ خطر است.» در این بین باید توجه داشت که دلیل بسیاری از مراجعات زوجین به مراکز مشاوره، نداشتن ارتباطات مناسب و موثر بین آن هاست و جای خالی آموزش و آگاهی دادن مهارت‌های ارتباطی به زوجین به شدت احساس می‌شود.

1- چه ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ؟

ﺩﺭ ﮔﺰﻳﻨﺶ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻭ ﻣﺤﺘﻮﺍی گفت‌وگو ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آن چه در ادامه مطلب مطرح می‌شود، ضروری است.

موضوعات ﻣﻮﺭﺩ ﻋﻼقه همسرتان را بشناسید

ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺷﺮﻁ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺳﺨﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﻋﻼقه ﻃﺮفین گفت‌وگو ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺩﺭباره ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺕ ﻻﺯﻡ ﻭ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯی ﻛﻪ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﺗﻤﺎیلی ﺑﻪ ﻃﺮﺡ ﺁﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻧﻴﺰ ﺩﺳﺖ ﻛﻢ نقطه ﺁﻏﺎﺯ ﺁﻥ ﻣﻮﺭﺩ علاقه ﻃﺮﻑ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎﺷﺪ. ﺍﻣﺎﻡ ﺻﺎﺩﻕ(ع) ﺩﺭ ﺑﻴﺎﻥ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺗﻔﺎﻫﻢ ﻭ ﺗﻮﺍﻓﻖ ﻣﻴﺎﻥ ﺯﻥ ﻭ ﺷﻮﻫﺮ ﻭ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺁﻥ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻮﻫﺮ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎیند: «ﺷﻮﻫﺮ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﺴﺮﺵ ﺍﺯ 3 ﭼﻴﺰ بی ﻧﻴﺎﺯ ﻧﻴﺴﺖ: ﺳﺎﺯﮔﺎﺭی ﺑﺎ ﺍﻭ ﺗﺎ ﺑﺪﻳﻦ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺳﺎﺯﮔﺎﺭی ﻭ ﻣﺤﺒﺖ و عشق او را جلب کند...» ﺭﻭﺷﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻃﺮﺡ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﻣﻮﺭﺩ ﻋﻼقه ﻫﻤﺴﺮ ﺍﺯ ﻣوﺛﺮﺗﺮﻳﻦ ﺷﻴﻮﻩ ﻫﺎی ﺟﻠﺐ ﻣﺤﺒﺖ و ﺳﺎﺯﮔﺎﺭی ﺍﻭﺳﺖ.

سخنان ﺁﺭﺍﻣﺶ ﺑﺨﺶ ﻭ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭ ﻛﻨﻨﺪﻩ بگویید

ﻗﺮﺁﻥ ﻛﺮﻳﻢ ﺩﺭ برخی ﺁﻳﺎﺕ ﻫﺪﻑ ﺍﺯ ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ ﺭﺍ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺎﺱ گفت‌وگو ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﺍی ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﺴﺮ ﻣﻀﻄﺮﺏ ﻭ ﭘﺮﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺁﺭﺍﻣﺶ ببخشد، ﻫﻤﺴﺮ ﻧﺎﺍﻣﻴﺪ ﻭ ماﻳﻮﺱ ﺭﺍ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭ ﺳﺎﺯﺩ، ﻫﻤﺴﺮ بی ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﻭ ﺍﻓﺴﺮﺩﻩ ﺭﺍ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭی روحی ﺑﺨﺸﺪ ﻭ ﻫﻤﺴﺮ ﺧﺴﺘﻪ ﻭ عصبی را ﺳﺮﺣﺎﻝ ﻭ ﺑﺎﻧﺸﺎﻁ کند ﻭ ﻏﻢ ﻭ ﺍﻧﺪﻭﻩ ﺍﺯ ﺩﻟﺶ ﺑﺰﺩﺍﻳﺪ. ﺍﻳﻦ ﻫﻤﺎﻥ ﺷﻴﻮﻩ ﺍی ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻓﻀﺎی صمیمی زندگی ﺣﻀﺮﺕ علی(ع) ﻭ حضرت ﺯﻫﺮﺍ(س) ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﺍﻣﻴﺮﻣوﻣﻨﺎﻥ می‌فرمایند: «ﺑﻪ ﺧﺪﺍ ﺳﻮﮔﻨﺪ ﻫﺮﮔﺰ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﺸﻢ ﻧﻴﺎﻭﺭﺩﻡ ﻭ. .. ﻭ ﻫﺮﮔﺰ ﺍﻭ ﻣﺮﺍ ﺑﻪ ﺧﺸﻢ ﻧﻴﺎﻭﺭﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﺍﻡ ﻧﺎﻓﺮﻣﺎنی ﻧﻜﺮﺩ ﻭ ﻫﺮﮔﺎﻩ ﺑﻪ ﺍﻭ ﻧﮕﺮﻳﺴﺘﻢ، غم و‌اندوه از من برطرف می‌شد.»

از جملات حمایت آمیز کمک بگیرید

ﺍﺳﺎﺱ ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ ﻣﻮﻓﻖ، ﮔﺰﻳﻨﺶ ﻋﺎﻗﻼﻧﻪ ﻭ زیستی ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭی ﭘﺎﻳﻪ ﻫﺎی زندگی ﺩﺭ ﮔﺮﻭ ﺗﻌﻤﻴﻖ ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎی ﻣﺤﺒﺖ ﺁﻣﻴﺰ است. ﻧﺎﮔﻔﺘﻪ ﭘﻴﺪﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻭﺍﮊﻩ ﻫﺎ ﻭ ﺟﻤﻠﻪ ﻫﺎی ﺯﻳﺒﺎ، ﺟﺬﺍﺏ ﻭ ﻣﺤﺒﺖ ﺁﻣﻴﺰ، دل‌ها ﺭﺍ ﺻﻔﺎ می‌ﺑﺨﺸﺪ (نهج البلاغه، حکمت91 و 197) ﻭ ﺑﺮ ﮊﺭﻓﺎ ﻭ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭی ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎ می‌ﺍﻓﺰﺍﻳﺪ. نکته ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﺩﺭ زندگی ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ به ﻃﻮﺭ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺍﺯ ﺳﻮی ﺯﻥ ﻭ ﺷﻮﻫﺮ ﺍﺑﺮﺍﺯ ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺭﺍ مورد ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﻨﺪ ﺯﻳﺮﺍ ﻣﺮﺩان ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ، ﭘﺬﻳﺮﺵ، قدردانی، تایید، ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻭ ﺯنان ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﺗﻮﺟﻪ، ﻋﺸﻖ ﻭﺭﺯی، ﺩﺭﻙ ﻭ ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ هستند. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ، جمله ﺳﺤﺮﺁﻣﻴﺰ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺯﻥ، ﺍﺑﺮﺍﺯ ﻋﺸﻖ ﻭ ﻣﺤﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﻭﺳﺖ. ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ، ﺭﺳﻮﻝ ﺧﺪﺍ(ص) می‌ﻓﺮﻣﺎیند: «ﺍﻳﻦ ﺳﺨﻦ ﻣﺮﺩ به ﺯﻥ ﻛﻪ ﺩﻭﺳﺘﺖ ﺩﺍﺭﻡ،  هرگز از دل او بیرون نرود». ﻫﻤﭽﻨﺎن که جمله ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺁﻣﻴﺰ ﺯﻥ ﺑﻪ ﺷﻮﻫﺮ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﺪﻥ ﻋﺸﻖ ﺑﻪ ﺍﻭﺳﺖ؛ ﺗﻜﺮﺍﺭ ﺍﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺳﺨﻨﺎﻥ، مخزن ﻋﺸﻖ ﻫﻤﺴﺮ ﺭﺍ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﭘﺮ ﻧﮕﻪ می‌ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺍﻭ ﻧﻴﺰ ﻣﺘﻘﺎبلا ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ می‌کند ﻭ ﻋﺸﻖ می‌ﻭﺭﺯﺩ.

2- چگونه ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ؟

ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻭ ﻣﺤﺘﻮﺍی گفت‌وگو ﺑﺎ ﻫﻤﺴﺮ، چگونگی ارائه ﺁﻥ ﻧﻴﺰ آدابی ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﺧﺘﺼﺎﺭ ﻋﺒﺎﺭﺗﻨﺪ ﺍﺯ: نرمی ﻭ ﻟﻄﺎﻓﺖ ﮔﻔﺘﺎﺭ ﻭ خوش خلقی در گفت‌وگو، ایجاد ﺟﺎﺫﺑﻪ‌های گفتاری، حفظ احترام و شخصیت و کرامت انسانی همسر، ﺑﻪ ﻛﺎﺭﮔﻴﺮی ﺷﻴﻮﻩ ﻫﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭی رابطه ﻣﺆﺛﺮ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺑﺮﻭﺯ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻭ تیرگی ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺑﻴﺎﻥ ﺍﺣﺴﺎﺳﺎﺕ ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻫﺎ ﺍﺯ ﺭﺍﻩ ﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎﺭی ﻳﺎ ﺑﻪ گونه‌ای غیر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ، ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ سخنان ﻫﻤﺴﺮ ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺩﻭﺳﻮﻳﻪ و ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ ﺑﺎ چهره‌ای باز و شاد.

3 - چه زمانی ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ؟

ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺯﻣﺎﻥ گفت‌وگو، ﺣﺎﻻﺕ روحی ﺧﻮﺩ ﻭ ﻫﻤﺴﺮ، ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻓﻀﺎی گفت‌وگو ﻭ ﺣﻀﻮﺭ ﻳﺎ ﺣﻀﻮﺭ نداشتن ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ، می‌ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭ اثربخشی ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﻧﻘﺶ زیادی ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ گفت‌وگو ﺑﺎ ﻫﻤﺴﺮ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺕ اساسی ﻭ ﻣﻬﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺯﻣﺎﻥ مناسبی ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. زمانی ﻛﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻛﺎﺭﻫﺎی ﺩﻳﮕﺮ، پریشانی ﺧﺎﻃﺮ، بی حوصلگی (ناشی ﺍﺯ خستگی، گرسنگی ﻭ...)، ﻓﻀﺎی ذهنی ﺩﻭ ﻃﺮﻑ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﻣﺸﻐﻮﻝ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﺑﺎﺷﺪ. گفت‌وگو ﺩﺭ برخی زمان‌ها ﻭ ﺣﺎﻻﺕ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺍﺛﺮ مطلوبی ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺭﺍ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﺗﺮ ﻭ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺭﺍ فزون‌تر می‌ﺳﺎﺯﺩ از جمله؛ ﻫﻨﮕﺎﻡ ناراحتی ﻭ ﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺖ و ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺑﺮﻭﺯ ﺍﺣﺴﺎﺳﺎﺕ ﻧﺎﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ حتی ﺍﮔﺮ ﻧﻴﺖ ﺧﻴﺮ ﻫﻢ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﺤﺚ ﻭ گفت‌وگو ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ ﺟﺪﺍﻝ ﻭ ﺩﻋﻮﺍ می‌ﺍﻧﺠﺎﻣﺪ. ﭼﻨﺎن که ﺍﻣﻴﺮﻣوﻣﻨﺎﻥ(ع) می‌ﻓﺮﻣﺎیند: «خشم ﺷﺪﻳﺪ، ﺳﺨﻦ ﺭﺍ ﺩﮔﺮﮔﻮﻥ می‌ﺳﺎﺯﺩ.» ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺷﻴﻮه ﺩﺭﺳﺖ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻝ باید از انجام گفت‌وگو ﺻﺮﻑ ﻧﻈﺮ ﻛﺮﺩ. همچنین ﭘﺎ ﻓﺸﺎﺭی ﺑﺮ ﻧﻈﺮﺍﺕ ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻫﺎی ﺧﻮﺩ ﻭ سعی ﺩﺭ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﺁﻥ ﺑﺮ همسر، ﻣﻮﺟﺐ ﺑﺮﻭﺯ ﺟﺮ ﻭ ﺑﺤﺚ ﻭ ﺑﮕﻮ ﻣﮕﻮﻫﺎی بی ﺣﺎﺻﻞ می‌ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﺨﺮﺏ ﺗﺮﻳﻦ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺩﺭ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭی ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﻣوﺛﺮ ﺍﺳﺖ. برای ﭘﻴﺸﮕﻴﺮی ﺍﺯ ﺑﺮﻭﺯ ﺑﮕﻮ ﻣﮕﻮ ﺩﺭ گفت‌وگو ﺑﺎ ﻫﻤﺴﺮ ﻳﺎ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﺁﻥ راهکارهایی ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ از ﺟﻤﻠﻪ: سکوتی ﻛﻮﺗﺎﻩ ﺑﺮﺍی ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﻭ آن گاه شروعی ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺑﺎ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﻣﺤﺒﺖ ﺁﻣﻴﺰ، همراهی با همسر و تایید سخن او هر چند با یک جمله و ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺭﻳﺸﻪ ﻫﺎی ﺑﺮﻭﺯ ﺑﺤﺚ ﻭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ آن ها.

منبع: خراسان- صدیقه معدنی/ کارشناس ارشد روان شناسی و دارای مدرک مشاوره با رویکرد اسلامی